نوشته بلاگ

سوزان وجسیکی؛ قدرتمندترین زن در اینترنت

قصه‌ها از کودکی راه‌شان را به دنیای ما باز کرده و همیشه آینه‌ای از خیال و حقیقت در برابر ما گذاشته‌اند. سوزان وجسیکی مرورِ حقیقت اما همان داستان تجربه‌ی زندگی‌های ناکرده است که اغلب آموختنی‌هایی با چاشنی جذابیت دارد. در این میان داستان زندگی آنهایی که مسیرشان را از دل دنیای تکنولوژی دنبال می‌کنند، پی‌رنگ متفاوتی دارد و هیچ شبیه داستان‌های کلاسیک نیست که در آنها موفقیت و شکست، فرمول یکسانی دارند. «پروفایل» قرار است روایت‌گر داستان مستند روزگار همین آدم‌ها باشد؛ آنهایی که نقش موثری در شکل‌گیری آنچه امروز به عنوان صنعت تکنولوژی می‌شناسیم، داشته و دارند؛ آنهایی که از انتخاب مسیر متفاوت نترسیدند؛ نه می‌خواستند قهرمان باشند و نه ضدقهرمان.«پروفایل» را هر هفته پنج‌شنبه‌ها در آی تی ایران بخوانید یا بشنوید.

همیشه اوضاع آنطوری که انتظار داریم پیش نمی‌رود و همین اصل غیرقابل پیش‌بینی بودن زندگی است که با خودش طوفانی از اتفاقات و تغییرات مختلف را می‌آورد. پذیرش این اصل می‌تواند تحقق پیدا نکردن بسیاری از رویاها و برنامه‌های ما را به راحتی توجیه کند؛ موضوعی که گاهی مترادف ناکامی است و گاهی هم موفقیت. «سوزان وُجِسیکی» هم گرفتار چنین طوفانی شد، اما در نهایت از طعم موفقیت لذت برد؛ کسی که می‌خواست دکترای اقتصاد بگیرد و در دانشگاه تدریس کند، از گاراژ خانه‌اش سر درآورد و به مدیرعاملی یوتیوب رسید. او حالا یکی از قدرتمندترین زنان دنیا و صنعت تکنولوژی است و البته در فهرست زنان میلیاردر خودساخته‌ی آمریکا هم قرار دارد.

کشف علاقه در دانشگاه

«سوزان دیان وجسیکی» در روز پنجم جولای امسال پنجاه‌وسه ساله شد. مادرش «استر وجسیکی» روزنامه‌نگار، آموزگار و موسس مدرسه رسانه‌ی پائولو آلتو بود و پدرش «استنلی وجسیکی» استاد فیزیک لهستانی‌الاصل دانشگاه استنفورد. خواهرانش، ژانت و آنه هم علایق خودشان را دنبال کردند؛ ژانت در زمینه مردم‌شناسی و درمان بیماری‌های واگیردار فعالیت می‌کند و آنه هم موسس استارت‌آپی در زمینه بیوتکنولوژی و ژنو‌م‌های انسانی است. آنها به خاطر شغل پدر در منطقه دانشگاهی استنفورد در کالیفرنیا ساکن بودند و در همسایگی افرادی مانند «جرج دانتزیگ» دانشمند ریاضی و کارشناس آمار و اقتصاد، زندگی می‌کردند؛ موضوعی که در آینده تاثیر زیادی بر تصورات ذهنی و رویاهای سوزان گذاشت.

اولین تجربه کاری او در یازده سالگی و با فروش خانه به خانه‌ی ریسه‌های ادویه‌جات رقم خورد؛ اما وقتی وارد دانشگاه شد، تصمیم گرفت در رشته‌های علوم انسانی تحصیل کند. با این حال شرکت در یک کلاس علوم کامپیوتر در ترم آخر دانشگاه کافی بود تا علاقه‌اش به تکنولوژی و کامپیوتر را کشف کند. سوزان وجسیکی که زمانی تصمیم داشت دکترای اقتصاد بگیرد و به تدریس در دانشگاه مشغول شود، با همین کلاس متوجه شد که مسیر زندگی او از دنیای تکنولوژی می‌گذرد.

در نهایت وجسیکی در سال 1990 با درجه عالی از رشته تاریخ و ادبیات دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد، اما بلافاصله راهی دانشگاه کالیفرنیا شد تا رویای قدیمی خودش را دنبال کند. او در سال 1993 مدرک کارشناسی علوم اقتصادی را از این دانشگاه گرفت و سپس برای تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی راهی دانشکده مدیریت دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس شد. وجسیکی در سال 1998 با مدرک کارشناسی ارشد از این دانشگاه هم فارغ‌التحصیل شد.

پایه‌گذار تبلیغات آنلاین در گوگل

داستان زندگی سوزان وجسیکی اما از سپتامبر سال 1998 به کلی تغییر کرد؛ مبدا زمانی مهم و تاثیرگذار در صنعت تکنولوژی و هنگامی که «لری پیج» و «سرگی برین» گاراژ خانه‌ی وجسیکی در مِنلوپارک را به عنوان اولین دفتر کار گوگل، اجاره کردند. یک سال بعد او به عنوان شانزدهمین کارمند گوگل در این شرکت تازه تاسیس استخدام شد تا در سمت اولین مدیر بازاریابی آن مشغول به کار شود.

دلیل این پیشنهاد شاید تجربه کاری قبلی وجسیکی بود؛ او پیش از پیوستن به گوگل در بخش بازاریابی شرکت اینتل کار می‌کرد و مدتی هم به عنوان مشاور مدیریت در دو شرکت دیگر مشغول بود. او در گوگل روی برنامه‌های بازاریابی کار می‌کرد و به انجام پروژه‌های دیگری مانند طراحی اولین گوگل دودلز (Google Doodles) هم کمک می‌کرد. وجسیکی در سال 2003 به طراحی و توسعه یکی از مهم‌ترین ابزارهای تبلغاتی گوگل یعنی اَدسنس (AdSense) کمک کرد و به خاطر تلاش‌هایش جایزه ویژه موسسان گوگل را دریافت کرد.
او اولین مدیر محصول گوگل هم بود و به تدریج به سمت معاون ارشد بخش تجارت و تبلیغات گوگل رسید تا عملکرد تمام محصولات و ابزارهای تبلیغاتی و تحلیلی گوگل از جمله سرویس ویدئوی گوگل را زیر نظر بگیرد. در آن زمان یوتیوب استارت‌آپی کوچک اما فعال و موفق بود. واکنش وجسیکی به رشد این استارت‌آپ کوچک، پیشنهاد خرید آن بود.

به این ترتیب گوگل در سال 2006 یوتیوب را با قیمت 1.65 میلیارد دلار خرید. در نهایت مدیران گوگل به این نتیجه رسیدند که وجسیکی بهترین گزینه برای مدیرعامل یوتیوب است. او که به عنوان مهم‌ترین فرد در تبلیغات آنلاین شناخته می‌شد، در ماه فوریه سال 2014 به عنوان مدیرعامل یوتیوب معرفی شد.

یک سال بعد مجله تایم سوزان وجسیکی را در فهرست صد فرد تاثیرگذار جهان قرار داد و در شماره بعدی او را به عنوان قدرتمندترین زن در عرصه اینترنت معرفی کرد. تعداد کاربران فعال ماهانه‌ی یوتیوب در زمان مدیریت وجسیکی به دو میلیارد نفر رسیده است و کاربران روزانه یک میلیارد ساعت ویدئو در آن تماشا می‌کنند. او طرفدار حقوق زنان و اقلیت‌هاست و در زمان مدیریتش میزان استخدام کارمندان زن در یوتیوب از 24 درصد به 30 درصد رسیده است.

این در حالی است که حالا یوتیوب در صد کشور جهان و به 80 زبان مختلف در دسترس کاربران قرار دارد. وجسیکی روی تولید محتوای آموزشی تاکید ارد و به همین دلیل در ماه جولای سال 2018 از طرح «آموزش یوتیوب» (YouTube Learning) برای سرمایه‌گذاری در طرح‌ها و برنامه‌های آموزشی خبر داد.

مدیری با دغدغه‌های مادرانه

سوزان وجسیکی درست مدتی بعد از انتخاب به عنوان مدیرعامل یوتیوب، به هیات مدیره شرکت نرم‌افزاری بزرگ سیلزفورس (Salesforce) پیوست.

او همچنین یکی از اعضای هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه کالیفرنیاست و عضو هیات مدیره بنیاد غیرانتفاعی Room to Read هم هست که در زمینه سوادآموزی و کاهش شکاف جنسیتی در فضاهای آموزشی فعالیت می‌کند. وجسیکی یک ماه پیش از تاسیس گوگل، با «دنیس تروپر» ازدواج کرد که حالا یکی از مدیران میانی گوگل است. آنها پنج فرزند دارند و شاید به همین دلیل است که ایجاد تعادل میان کار و زندگی خانوادگی یکی از دغدغه‌های همیشگی وجسیکی بوده. او بعد از تولد آخرین فرزندش در مقاله‌ای برای وال‌استریت ژورنال، به توضیح اهمیت مرخصی زایمان و حقوق دریافتی زنان در این دوره پرداخت.