نوشته بلاگ

پنج چالش شغلی مهم در زندگی یک کارشناس کامپیوتر

چالش‌های شغلی یک کارشناس کامپیوتر
در این قسمت، پنج چالش جدی پیش روی کارشناسان کامپیوتر را فهرست کرده‌ام. این یک فهرست علمی نیست. بلکه این‌ها مواردی هستند که به طور تجربی طی سال‌ها کار در صنعت کامپیوتر و فناوری اطلاعات دریافته‌ام.

1- چالش حفظ تعادل بین ساعات کار و استراحت

یکی از مشکلات مهم کارشناس کامپیوتر به‌هم ریختن ساعات کار و استراحت است. به‌دفعات در طول ماه و سال مرز بین ساعات کار و ساعات استراحت به‌هم می‌ریزد و زندگی از حالت تعادل خارج می‌شود. گاهی اوقات در ساعات کار (مثلاً بعد از تحویل یک مرحله از یک پروژه) فرصتی برای استراحت پیدا می‌کنید و حتی می‌توانید مرخصی بگیرید. گاهی برعکس، شب هنگام تا دیر وقت پشت کامپیوتر و مشغول کار هستید و هنوز شام نخورده‌اید و وقتی به خانه می‌رسید که اوایل صبح روز بعد فرا می‌رسد. مواقعی است که حتی خودتان خجالت می‌کشید روز جمعه استراحت کنید یا جرئت نمی‌کنید مرخصی بگیرید.

2- استرس محیط کار

فشار کار در اکثر شرکت‌های کامپیوتری (چه نرم‌افزاری، چه سخت‌افزاری و چه پژوهشی) بالا است. البته این روزها همه مردم در مشاغل مختلف از استرس و فشار کاری می‌نالند. اما استرس محیط کار در بعضی از مشاغل یک مشکل ذاتی و زیربنایی است، در حالی که در بعضی مشاغل دیگر ناشی از نابسامانی و سوء‌مدیریت است. در صنعت آی‌تی مشکل استرس کار ذاتی است و در شتاب بی‌سابقه تحولات صنعت ریشه دارد. تصور عموم مردم از دنیای کامپیوتر این است که کامپیوترها سریع هستند و کارها را راحت می‌کنند. بنابراین، بسیاری از مشتریان شرکت‌های کامپیوتری فکر می‌کنند خدمات این شرکت‌ها باید با سرعت و دقت بالایی تحویل داده شود. از این رو فشار روانی زیادی روی کارشناسان کامپیوتر وارد می‌شود تا خود را با این توقعات تطابق دهند. به همین دلیل، ساعات کار طولانی و حجم زیاد کارهای ذهنی و نرم‌افزاری به یک وضعیت مزمن تبدیل می‌شود و سلامت روحی کارشناسان در درازمدت در خطر قرار می‌گیرد.

3- گود رقابت شدید

یکی از دلایل استرس محیط کار وجود رقابت شدید در سطح جهانی در عرصه فناوری اطلاعات است. این رقابت از یک سو سرعت تحولات را بیشتر و بیشتر می‌کند و از سوی دیگر کارشناس کامپیوتر را وادار می‌کند خواسته یا ناخواسته وارد گود رقابت با همکاران و شرکت‌های دیگر شوند تا مزیت رقابتی خود را در بازار کار حفظ کنند. یکی از پیامدهای منفی این رقابت دائمی، سوء‌استفاده بعضی کارفرمایان از انرژی و انگیزه افراد تازه‌کار است که حاضرند برای پیشی گرفتن در این رقابت به دستمزد پایین‌تر و توقعات کمتر رضایت دهند. فرآیند نو به نو شدن سریع فناوری باعث می‌شود که سابقه کار افراد مرتب به چالش گرفته شود و دانشی که آنان سال‌ها برای به‌ دست آوردنش زحمت کشیده‌اند، از کاربرد بیافتد و موقعیت شغلیشان با افراد تازه‌کار مشابه شود.

4- چالش «گزینه‌های فنی بی‌شمار»

فناوری اطلاعات و صنعت کامپیوتر (به‌عنوان مادر آن) یک حوزه مهندسی بسیار پیچیده است. اما بی‌ثباتی و تغییر مداوم این پیچیدگی‌ها و نیاز به اشراف نسبی بر تازه‌ترین تکنیک‌ها و فنون، کار را برای متخصصان کامپیوتر دوچندان سخت می‌کند. همواره مشکلات و ابهام فنی فراوانی در کار روزمره کارشناسان وجود دارد که ناشی از عدم تسلط به تازه‌ترین نسخه نرم‌افزارها و جدیدترین سیستم‌های سخت‌افزاری است. کنش متقابل این سیستم‌های پیچیده و نو شرایط مبهمی را به وجود می‌آورد که باعث می‌شود یک کارشناس کامپیوتر در معرض چالش دائمی انتخاب یک راهکار از میان گزینه‌های متعدد باشد. گزینه‌هایی که پیامدهای فنی‌ آن‌ها نامشخص و گنگ است. همه این‌ها باعث استرس و فشار روحی بیشتر می‌شود.

5- طول عمر متوسط هر شغل

پویایی و تحول در هر زمینه‌ای فی ‌نفسه خوب است. اما اگر سرعت تغییرات و تولید دانش در یک صنعت از سرعت هضم و فراگیری آن بیشتر باشد، فرصت اندکی برای تثبیت آموخته‌ها باقی می‌ماند. از سوی دیگر وجود رقابت بسیار شدید جای چندانی برای اشتباه کردن باقی نمی‌گذارد. همگی باعث می‌شود که بازار کار صنعت کامپیوتر به‌ویژه صنعت آی‌تی از یک بی‌ثباتی دائمی رنج ببرد. به این ترتیب، طول مدتی که یک نفر در یک شغل و شرکت معین شاغل است (در مقایسه با مشاغل فنی و مهندسی دیگر) کوتاه می‌شود. بی‌ثباتی شغل معایبی دارد. از جمله فرصت برای ایجاد پیوندهای عمیق‌تر انسانی میان همکاران (که بهره‌وری کار را بالا می‌برد) در یک شرکت کوتاه و کمیاب می‌شود.