نوشته بلاگ

اینتل از استاندارد جدید تاندربولت با پهنای باند فوق‌العاده ۱۲۰ گیگابیت‌برثانیه پرده برداشت

اینتل با رونمایی مشخصات تاندربولت جدید ثابت کرد این استاندارد و USB بیشتر از هر زمان دیگری هم‌راستا شده‌اند. تاندربولت نسل جدید در سناریوهایی خاص به پهنای باند فوق‌العاده‌ی ۱۲۰ گیگابیت‌برثانیه دست پیدا می‌کند.

اینتل پیش‌نمایشی از نسل جدید استاندارد Thunderbolt را که به ادعای این شرکت «حداکثر سه برابر توانایی بیشتر نسبت‌به Thunderbolt 4 دارد» به نمایش گذاشته است. براساس گفته‌ی اینتل، جدیدترین استاندارد تاندربولت به‌صورت دوطرفه از پهنای باند حداکثر ۸۰ گیگابیت‌برثانیه پشتیبانی می‌کند و همچنین توانایی پشتیبانی از DisplayPort 2.1 را دارد.

اینتل می‌گوید توان عملیاتی PCIe در نسل جدید تاندربولت دو برابر می‌شود و این استاندارد جدید با کابل‌های فعلی تاندربولت ۴ با طول حداکثر یک متر سازگار است. جدید دارای حالتی ویژه است که پهنای باند را به حداکثر ۱۲۰ گیگابیت‌برثانیه و حداقل ۴۰ گیگابیت‌برثانیه می‌رساند. این حالت مخصوص زمانی است که بخواهید چندین مانیتور رده‌بالا را به یک کابل متصل کنید.

اگر مشخصات نسخه‌ی جدید برای‌تان آشنا به نظر می‌رسد، تعجب نکنید. این مشخصات تا حد زیادی مشابه مشخصاتی است که ماه گذشته‌ی میلادی برای نسخه‌ی دوم استاندارد USB 4 اعلام شد. به‌نظر می‌رسد USB 4 نیز با حالت ویژه‌ی ۱۲۰ گیگابیت‌برثانیه‌ای که در جدید ارائه می‌شود سازگار است. اینتل می‌گوید این ویژگی، تاندربولت را برای «استفاده‌های متمرکز بر ویدیو» ایدئال می‌کند. این گفته به معنی فراهم‌سازی امکان استفاده از چندین نمایشگر با وضوح و نرخ نوسازی بالا است.

تشابه بیش از حد بین تاندربولت و USB 4 اتفاقی عجیب نیست. اینتل در بیانیه‌ی مطبوعاتی‌اش به صراحت اعلام کرده است نسخه‌ی جدید تاندربولت «بر پایه‌ی مشخصه‌ی USB 4 V2 ساخته می‌شود.» اینتل همچنین می‌گوید دمویی که برای به نمایش گذاشته «هم‌راستا» با آن چیزی است که مدتی پیش اتحادیه‌ی مسئول USB نمایش داد.

این موضوع سؤالی در ذهن ما ایجاد می‌کند: وقتی USB 4 تمامی قابلیت‌های مهم را ارائه می‌دهد، چرا اینتل سراغ رونمایی نسخه‌ی جدیدرفته؟ قبلا تفاوت‌های بین تاندربولت و USB بسیار واضح بود. سرعت بیشتری داشت و از مزیتِ سازگاری با PCIe و DisplayPort بهره می‌گرفت. اما از زمانی که اینتل اجازه داد تاندربولت به اساسِ USB 4 تبدیل شود، عملا کمتر کسی به تاندربولت به‌عنوان استانداردی مستقل نگاه می‌کند.

بسیاری از قابلیت‌های نسخه‌ی دوم USB 4 اختیاری‌اند و همین موضوع باعث می‌شود انواع مختلفی از این استاندارد در دستگاه‌های مختلف پیاده‌سازی شود. از نگاه اینتل، استاندارد سخت‌گیرتری است و کامل‌ترین راهکار ممکن به‌حساب می‌آید.

به بیانی بهتر، دستگاه مجهز به USB 4 V2 می‌تواند به‌صورت دوطرفه سرعت ۸۰ گیگابیت‌برثانیه ارائه دهد و همچنین می‌تواند از DisplayPort 2.1 و PCIe پشتیبانی کند. بااین‌حال اگر محصولی بر پایه‌ی تاندربولت نسل جدید می‌سازید، آن محصول باید توانایی پشتیبانی از این قابلیت‌ها را داشته باشد. بدین ترتیب اگر دستگاهی مجهز به نسل جدید تاندربولت بخرید می‌دانید که قطعاً سرعت دوطرفه‌ی ۸۰ گیگابیت‌برثانیه دارد، اما اگر دستگاهی با USB 4 V2 خریداری کنید باید حتماً مشخصات فنی محصول را به‌طور کامل بخوانید.

نهاد مسئول استاندارد USB در تلاش است نحوه‌ی پیاده‌سازی استاندارد جدید را راحت‌تر کند. ماه گذشته تغییرات قابل توجهی در برندینگ USB اعمال شد تا به‌طور واضح‌تر اعلام شود دستگاه‌های مجهز به USB چه سرعت و توانی دارند. لوگوهای جدید باعث می‌شوند ساده‌تر بفهمیم درگاه یا کابل USB در هر دستگاه چه قابلیت‌هایی دارد، البته این لوگوها به پشتیبانی از DisplayPort 2.1 و PCIe هیچ اشاره‌ای نمی‌کنند.

بدین ترتیب شفافیتی که استاندارد دارد، یکی از مهم‌ترین مزایا نسبت‌به USB است. با همه‌ی این‌ها بسیاری از کارشناسان عقیده دارند سرعت پیشرفت USB بیشتر از تاندربولت است و استاندارد تاندربولت در گذر زمان مزایای ویژه‌ای را که نسبت‌به USB داشت از دست می‌دهد. قبلا اکثر کاربران مستقیماً سراغ لوازم جانبی مبتنی‌بر تاندربولت می‌رفتند، چون مطمئن بودند که این لوازم بهترند، اما در نسل جدید می‌توان لوازم ارزان‌تری بر پایه‌ی USB پیدا کرد که همان مزایا را ارائه می‌دهند.

رونمایی مشخصه‌های جدید صرفاً به خلاصه نمی‌شود. اتحادیه‌ی استانداردهای الکترونیک ویدیویی موسوم به VESA روز گذشته مشخصات فنی DisplayPort 2.1 را اعلام کرد و گفت این استاندارد بیشتر از هر زمان دیگری با و USB سازگار شده. DisplayPort همچنان درگاهی مستقل خواهد داشت، اما از قرار معلوم روزبه‌روز به آینده‌ای که در آن از یک کابل برای دسترسی به همه‌ی استانداردها استفاده کنیم نزدیک‌تر می‌شویم.

استاندارد جدید تاندربولت چه مزایایی به‌همراه می‌آورد؟

داک‌های امروزی مبتنی‌بر به‌طور معمول اتصال دو مانیتور ۶۰ هرتز 4K را به یک سیستم امکان‌پذیر می‌کنند. نسل جدید تاندربولت که شاید در نهایت با نام تاندربولت ۵ دردسترس قرار گیرد، گیمرها را منتفع خواهد کرد. به‌لطف این استاندارد می‌توان به یک مانیتور ۲۴۰ هرتز 4K یا یک مانیتور ۴۸۰ هرتز 1440p دسترسی پیدا کرد. این استاندارد همچنین تماشای محتوای ۱۰ بیت HDR را ممکن می‌کند.

متصل کردن دو مانیتور 4K به نیازمند پهنای باند حدودا ۳۴ گیگابیت‌برثانیه است و این کار تقریباً تمام پهنای باندی را که داک‌های امروزی تاندربولت ارائه می‌دهند اشغال می‌کند. بدین ترتیب اگر درایو SSD پرسرعتی به سیستم متصل کنید ممکن است نتوانید از تمام پتانسیل آن بهره بگیرید چون تاندربولت پهنای باند را اولویت‌بندی می‌کند و صفحه‌نمایش را در اولویت بالاتری قرار می‌دهد. نسخه‌ی جدید استفاده‌ی هم‌زمان با SSD پرسرعت را نیز امکان‌پذیر می‌کند. براساس گفته‌ی اینتل، پردازنده‌های گرافیکی اکسترنال نیز مستقیماً به داک‌های مبتنی‌بر نسخه‌ی جدید تاندربولت متصل خواهند شد.

رسانه‌ی PCWorld می‌نویسد اینتل همچنان نام نهایی و تاریخ ارائه‌ی نسخه‌ی جدید تاندربولت را اعلام نکرده است اما قصد دارد در سال ۲۰۲۳ جزئیات نهایی را منتشر کند. به احتمال زیاد این نسخه در نهایت «تاندربولت ۵» یا «تاندربولت ۴ نسخه‌ی ۲» نام خواهد گرفت.