نوشته بلاگ

خیز غول‌های فناوری چینی به سوی متاورس

مهم نیست که از طرفداران پروپاقرص اخبار تکنولوژی هستید یا خیر؛ امروزه داغ‌ترین بحثی که بین مردم وجود دارد مربوط به اخبار متاورس است. متاورس از نسل بعدی اینترنت سخن می‌گوید و جهان فیزیکی را با جهان دیجیتال پیوند می‌زند. دنیای متاورس، دنیای آواتارهاست که مردم در آن بازی و زندگی خواهند کرد. بدیهی است که این جهان جدید، توجه سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جلب می‌کند. در همین راستا، شبکه خبری CNBC از سرمایه‌گذاری قابل‌توجه غول‌های فناوری چین روی متاورس خبر داده است.  

تجارت و کسب‌وکار در چین، شرایط متفاوتی با سایر نقاط جهان دارد؛ چرا که در این کشور قوانین سانسور فراگیر و سختگیرانه بر دستگاه‌ها اعمال می‌شود. شرکت‌های چینی ناگزیر به اتخاذ رویکردهای محتاطانه هستند و دولت چین همچنان به بررسی دقیق رویه‌های شرکت‌های فناوری داخلی خود ادامه می‌دهد. حالا سوال این است که در چنین محیطی، نسل آینده اینترنت چگونه راه خود را باز خواهد کرد؟

مورگان استنلی، شرکت مشاوره خدمات مالی آمریکایی، در یادداشتی که ماه گذشته منتشر کرد، نوشت: «ارزش کل بازار بالقوه چین برای متاورس می‌تواند ۵۲ تریلیون یوآن یا حدود ۸ تریلیون دلار باشد». متاورس، آینده شبکه اجتماعی است و همه غول‌های فناوری چین باید آن را بپذیرند تا راه‌های جدیدی برای تعامل با جوان‌ترین نسل کاربران اینترنت بیابند. شرکت‌هایی چینی مانند تنسنت (Tencent)، نت‌ایز (NetEase)، بایت دنس (ByteDance) مالک تیک‌تاک (TikTok) و علی‌بابا (Alibaba) می‌توانند در میان شرکت‌های اینترنتی چین، پیشتازان این حوزه باشند.  

به یاد داشته باشید که تمام شرکت‌ها نمی‌توانند بخشی از متاورس باشند، بلکه حضور آنان وابسته به نوع برنامه‌هایی است که یک شرکت فناوری می‌تواند ایجاد کند. تحلیلگران می‌گویند واقعیت مجازی، بازی‌ها و رسانه‌های اجتماعی می‌توانند برخی از کاربردهای اولیه دنیای متاورس باشند و شامل مواردی همچون خرید آیتم‌های مجازی در بازی‌ها یا ایجاد آواتارهای دیجیتالی از خود برای شرکت در جلسات باشد.

وینستون ما، شریک مدیریتی در شرکت سرمایه‌گذاری کلودتری ونچرز (CloudTree Ventures) خطاب به شبکه خبری CNBC گفت: «همه غول‌های فناوری چین باید متاورس را بپذیرند تا راه‌های جدیدی برای تعامل با جوان‌ترین نسل کاربران اینترنت پیدا کنند؛ این موضوع در عصر رشد مدل‌های کسب‌وکار وابسته به گوشی‌های هوشمند و اینترنت تلفن همراه بسیار مهم است».

غول‌های فناوری چینی در متاورس

تنسنت که بزرگ‌ترین شرکت بازی‌سازی جهان با مجموعه‌ای قوی از بازی‌های رایانه‌ای و موبایل است، سرویس پیام‌رسان وی‌چت با بیش از یک میلیارد کاربر را در اختیار دارد. «پونی ما»، مدیرعامل تنسنت، در ماه نوامبر اذعان کرد که متاورس، فرصتی برای افزایش رشد صنایع موجود مانند بازی خواهد بود و از دسترسی شرکت خود و توسعه متاورس همراه با پشتوانه قابل‌توجهی از فناوری و دانش فنی خبر داد.

بایت‌دنس که با ساخت مجموعه‌ای از برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی از جمله تیک‌تاک به شهرت جهانی رسیده، در ماه اوت شرکت تولیدکننده هدست واقعیت مجازیPico  را خرید. در همین حال، بایت‌دنس در سال گذشته، موقعیت خودش در حوزه بازی را به شدت ارتقا داده است. این شرکت که دفتر مرکزی آن در پکن قرار دارد، پایه‌های مهمی را در صنعت واقعیت مجازی، رسانه‌های اجتماعی و بازی‌ها، بنا نهاده است. همچنین، علی‌بابا، بزرگ‌ترین شرکت تجارت آنلاین چین، امسال اعلام کرد که قصد دارد عینک‌های واقعیت افزوده را برای جلسات مجازی عرضه کند. واقعیت افزوده به تصاویر مجازی روی دنیای واقعی اشاره دارد و می‌تواند برای انجام یک بازی در متاورس استفاده شود. این غول تجارت الکترونیک یک اینفلوئنسر مجازی به نام «دانگ‌دانگ» (Dong Dong) را برای المپیک زمستانی پکن راه‌اندازی کرده است. آواتار دیجیتال مربوطه که در اپلیکیشن خرید تائوبائو (Taobao) قابل دسترسی است، حقایقی را در مورد المپیک ارائه می‌دهد.

همچنین رسانه‌های محلی گذشته گزارش دادند که نت‌ایز، یکی دیگر از غول‌های بازی‌ساز چین، پایگاهی را در استان جنوبی هاینان ایجاد کرده که بر توسعه برنامه‌های کاربردی متاورس متمرکز است.  

به علاوه شرکت بایدو (Baidu)، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های اینترنتی فعال در حوزه هوش مصنوعی در جهان، سال گذشته یک اپلیکیشن متاورس به نام «ژی‌رنگ» (XiRang) را راه‌اندازی کرده است که نوعی دنیای مجازی است وقابلیت جای دادن تا صدهزار کاربر به صورت همزمان را در خود دارد. با این وجود مدیران بایدو در زمان راه‌اندازی این برنامه کاربردی، انتظارات‌شان از آن را چندان رویایی ندانسته و گفتند که بسیاری از قابلیت‌های آن هنوز به صوت کامل به اجرا درنیامده است. «ما جی»، معاون رئیس بایدو در این مورد گفته که ممکن است شش سال دیگر تا راه‌اندازی کامل ژی‌رنگ زمان باقی مانده باشد.

با این حال، نشانه‌هایی وجود دارد که بزرگ‌ترین نام‌های فناوری چینی شروع به آزمایش در متاورس کرده و زمینه را برای برنامه‌های کاربردی آینده در این بستر فراهم می‌کنند. «چارلز موک»، بنیانگذار پروژه تکنولوژی برای آسیای خوب (Tech For Good Asia)، به CNBC  گفت: «درست مشابه آنچه در متا دیده‌ایم، مفهوم متاورس در ابتدا ممکن است شامل بازی‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و محیط‌های تعاملی اجتماعی باشد». روشن است که بازیگران بزرگ فناوری چین در ابتدا دنبال چنین حوزه‌هایی خواهند رفت. چین با وجود پیشرفت‌هایش در زمینه فناوری – مانند پرداخت و خدمات آنلاین یکپارچه مانند وی‌چت – می‌تواند کار خود را توسعه و گسترش داده و آنها را در متاورس هم بکار بگیرد.

قوانین سختگیرانه چینی‌ها برای متاورس

شرکت‌های فناوری چینی زیر سایه نظارت شدید بر بخش فناوری این کشور، متولد می‌شوند. در چین قوانین ضدانحصاری جدیدی برای پلتفرم‌های اینترنتی پیشنهاد شده و قانون مهم حفاظت از داده‌های شخصی به تصویب رسیده است. پکن همچنین مدت زمان مجاز بازی‌های آنلاین را برای کودکان زیر ۱۸ سال کاهش داده است. تحلیلگران می‌گویند که احتمال دارد با وجود پیشرفت‌های جدید، این قوانین موجود برای تنظیم برنامه‌های کاربردی متاورس نیز مورد استفاده قرار گیرد.

«هانیو لیو»، تحلیلگر بازار چین در در شرکت مشاوره‌ای داکسو (Daxue Consulting)، به شبکه خبریCNBC  گفت: «تنوع چشمگیر برنامه‌های کاربردی متاورس به این معنی است که پکن امکان توسعه و اجرای مجموعه‌ای از سیاست‌های «مناسب برای همه» را نخواهد داشت. » از یک سو هر برنامه، مجموعه‌ای از مقررات منحصربه‌فرد خود را دارد و از سوی دیگر چین قانون‌های خاص خودش را در برنامه‌های کشورش اجرا می‌کند. چین به طور دقیق می‌داند که چه زمانی و کجا باید موضع خود را حفظ کند. به این ترتیب که به اندازه کافی به موقعیت‌های تازه نزدیک باشد تا بتواند از حاکمیتش محافظت کند؛ در حدی که آسیب جبران‌ناپذیری به صنعتش وارد نشود. چین همچنین به سانسور محتوا در اینترنت تحت کنترلش ادامه می‌دهد. لیو گفت: «ما همچنین باید شاهد سانسور شدید باشیم؛ به این معنی که به احتمال زیاد یک متاورس چینی جدا از متاورس بین‌المللی وجود خواهد داشت». به گفته تحلیلگران متاورس چینی مقررات خاص‌تری وجود دارد. در ماه ژانویه گذشته، مقامات چین مجموعه‌ای از مقررات را تصویب کردند که نحوه استفاده شرکت‌های اینترنتی از الگوریتم‌های موجود را کنترل می‌کند. به دنبال آن بود که پیش‌نویس قوانین مربوط به فناوری به اصطلاح «سنتز عمیق» شکل گرفت؛ این فناوری به نرم‌افزاری مربوط می‌شود که می‌تواند برای تولید یا ویرایش صداها، ویدیوها، تصاویر یا تنظیمات مجازی استفاده شود. اگرچه این دو قانون با یکدیگر تداخل دارند.  

در چین تنها شرکت‌های بزرگ فناوری به دنبال متاورس نیستند، بلکه شهرها و مناطق مختلف این کشور به دنبال فرصت‌هایی برای حضور در متاورس هستند؛ به طوری که در سال گذشته، شهر بزرگ شانگهای در برنامه توسعه پنج ساله خودش برای صنعت فناوری، به متاورس اشاره کرده است. اما نباید فراموش کرد که برخی از برنامه‌های کاربردی متاورس ممکن است به ارزهای دیجیتال متکی باشند. به عنوان مثال، اگر در حال خرید نوعی زمین یا کالای مجازی هستید، می‌توانید با ارز دیجیتال پرداخت کنید. با این حال و به احتمال زیاد این کار در چین مشکل‌ساز است؛ چرا که دولت به دنبال حذف تجارت و به اصطلاح استخراج ارزهای دیجیتال است. در همین حال، دولت ارز دیجیتال صادر شده توسط بانک مرکزی خود را که با نام یوان دیجیتال یا e-CNY شناخته می‌شود، تبلیغ می‌کند. هانیو لیو معتقد است که گزینه‌های بسیار محدودی برای ارزهای دیجیتال در چین وجود خواهند داشت.